De Kemnade in Wijnbergen

Op de plaats waar het Waalse Water uitmondt in de Oude IJssel werd in de 15de eeuw op een rivierduin een forse toren gebouwd. Deze toren diende om het gebied langs de vele watergangen in de omgeving te controleren en beschermen. Diezelfde watergangen en de dikke muren van het gebouw, stelden de bewoners van De Kemnade en hun handlangers in staat zich bij dreigend gevaar daarachter terug te trekken.

In de loop der tijd verloor de toren van De Kemnade de functie van een versterkt steunpunt. Er volgden aanpassingen om het geheel geschikt te maken voor bewoning. De toren werd verfraaid, en er werden diverse gebouwen aan toegevoegd. Tekeningen uit het begin van de negentiende eeuw, ten tijde van de beroemdste bewoner, Admiraal Graaf Verheull, laten dan ook een groot en voornaam complex zien. In die tijd wordt de toren geflankeerd door een monumentaal huis, orangerie, koetshuis en stallen. Deze laatste gebouwen zijn verdwenen, maar de toren met zijn gewelven, schietgaten en oude gracht bestaat nog steeds. En al zijn het landschap en de watergangen in de loop der tijd sterk veranderd, de strategische, schilderachtige ligging springt nog altijd in het oog.

In het midden van de vorige eeuw werd op oude fundamenten naast de toren een landhuis in 18de-eeuwse stijl opgetrokken door de toenmalige bewoners, de heer en mevrouw Beelaerts van Blokland. Vanaf die tijd ook werd de onmiddellijke omgeving van De Kemnade door hen omgetoverd tot een spraakmakend en schilderachtig park. Omzoomd door oud geboomte en waterpartijen, waar gevarieerde begroeiing, slingerpaden en doorkijkjes over weiland en water elkaar afwisselen, wordt De Kemnade niet voor niets in een recent verschenen boek “een sieraad voor de omgeving” genoemd.
De huidige bewoners, Willem en Nelleke Beelaerts van Blokland, spannen zich in om de door hun ouders respectievelijk schoonouders aangebrachte verfraaiing van de omgeving van De Kemnade, in stand te houden. Zij doen dat met – zeer gewaardeerde – steun van een groep enthousiaste vrijwilligers. Meer ruimte voor natuur en biodiversiteit door o.a. een restrictief maai- en snoeibeleid, en alleen hoognodige ingrepen in alles wat groeit en bloeit, zijn daarbij belangrijke richtsnoeren.

In diezelfde geest hebben Willem en Nelleke de grote prestatie van de vorige generatie kunnen aanvullen met de verwerving, dankzij de fantastische medewerking van provincie en waterschap, van enkele landbouwgronden langs het Waalse Water, die inmiddels zijn omgevormd tot nieuwe natuur. Het Waalse Water is sinds mensenheugenis immers een onlosmakelijk deel van het landgoed.

Willem en Nelleke streven er naar De Kemnade niet alleen in mensenogen als “sieraad” te laten voortbestaan, maar vooral ook te laten dienen als “veilige haven” voor flora en fauna in al hun fraaie verscheidenheid. Het doet hen dan ook plezier om groepen op afspraak op De Kemnade te ontvangen, meestal in samenwerking met de Stichting IJsselvaart.