Recensie film ‘Onder het maaiveld’

Zo vond ik mij, warm gemaakt door de fijne trailer, waarin zins begoochelende beelden worden aangereikt van ondergronds microscopisch leven, om 18.20 in de bioscoop.

De wonderbaarlijke groei van schimmels, gevangen in timelapse.

Inderdaad fijne opnames van het wemelend gewriemel onder de grond en het besef dat één theelepel gezonde aarde meer levende organismen bevat dan er mensen op onze planeet zijn, is een  perspectief dat huiveren doet. Niet eens zo gek, dat de film -in mijn herinnering in ieder geval- opent met beelden van het universum, waarin fenomenen van soortgelijke betekenis.

Het werd niet helemaal het gehoopte visuele feest, want was toch eerder een educatieve raamvertelling rondom de aanleg van een moestuin indachtig de principes van permacultuur met uitstapjes naar deskundigen, professioneel of vrijwillig.

Opgeluisterd onderweg met poëtische juweeltjes waarin mollen, regenwormen, springstaartjes, schimmels, eencelligen.

En ondertussen dus wel een paar weetjes die blijven hangen. Het onderzoek dat de vervlechting van schimmels en planten duidt. En de boer, die er serieus werk maakt, vertelt van in de tijd toenemende diversiteit en veelheid aan macrobiotica in de bodem, die gaandeweg steeds meer overeenkomst gaat vertonen met die van onze eigen darmflora.

Over Prima Materia gesproken.

Dat kan geen toeval zijn. Dan begint een gezond evenwicht te ontstaan. Symbiose is het woord.

Op alle niveaus.

Mooie illustratie is ook de rondleiding door Het Eerste Gelderse Voedselbos: Ketelbroek, Groesbeek. Aangelegd 2009. Destijds was er veel werk te verrichten. Maar nu er jaarlijks meer en meer geoogst kan worden, voedt de bodem tegelijkertijd – zonder enig ingrijpen- ook zichzelf. Waarmee zowel het bodemleven als de biodiversiteit bovengronds steeds rijker wordt.

Ik moet denken aan de film Koyaanisqatsi. Jaren 80. Geruchtmakende film. Leven uit balans. Over duizelingwekkende timelapses gesproken.

Onder het Maaiveld, ofschoon veel kleiner van opzet, is als een antwoord daarop.

Want deze film – hier en nu- is uiteindelijk een hoopvolle getuigenis, van het enorme regeneratieve vermogen van de aarde die ons draagt. Als wij maar wat meer op haar te vertrouwen, ons niet overal tegenaan te bemoeien en onze handjes iets vaker op de rug te houden.

Jankees Dieleman, 14 maart 2023